Menu Expand

Divus Pius Constituit

Cite BOOK

Style

Müller-Eiselt, K. (1982). Divus Pius Constituit. Kaiserliches Erbrecht. Duncker & Humblot. https://doi.org/10.3790/978-3-428-45142-5
Müller-Eiselt, Klaus Peter. Divus Pius Constituit: Kaiserliches Erbrecht. Duncker & Humblot, 1982. Book. https://doi.org/10.3790/978-3-428-45142-5
Müller-Eiselt, K (1982): Divus Pius Constituit: Kaiserliches Erbrecht, Duncker & Humblot, [online] https://doi.org/10.3790/978-3-428-45142-5

Format

Divus Pius Constituit

Kaiserliches Erbrecht

Müller-Eiselt, Klaus Peter

Freiburger Rechtsgeschichtliche Abhandlungen. N. F., Vol. 5

(1982)

Additional Information

Book Details

Pricing

Abstract

Rechtsgeschichtliche Forschung in Freiburg hat eine lange Tradition. Otto Lenels Rekonstruktionen des Edictum perpetuum und der klassischen Juristenschriften wurden zum unentbehrlichen Rüstzeug der Romanistik auf der ganzen Welt und sind es bis heute geblieben. Aus der Feder Freiburger Forscher stammen zwei der bedeutendsten Gesamtdarstellungen der Rechtsgeschichte: Franz Wieackers »Privatrechtsgeschichte der Neuzeit« und Karl Kroeschells dreibändige »Deutsche Rechtsgeschichte«.

Monographien, Editionen, Aufsatz- und Tagungsbände präsentiert das Freiburger Institut für Rechtsgeschichte und geschichtliche Rechtsvergleichung in der Reihe »Freiburger Rechtsgeschichtliche Abhandlungen«. Die Reihe erschien erstmals von 1931 bis 1937. Sie wurde 1978 von Karl Kroeschell, Detlef Liebs und Joseph Georg Wolff wiederbegründet. Die »Abhandlungen« stehen sowohl für Freiburger Forscherinnen und Forscher als auch für Gäste offen.

Table of Contents

Section Title Page Action Price
Vorwort 5
Inhaltsverzeichnis 7
Abkürzungen 11
Einleitung 13
§ 1. Gegenstand, Gang und methodisch-theoretische Grundlegung der Arbeit 13
Hauptteil 26
§ 2. Testamentserrichtung und Erbeinsetzung 26
I. Testamenti factio activa 26
1. Ulp 12 ed D 28.1.15 26
II. Heredis institutio 30
2. Ulp 1 Sab D 28.5.1.5 30
3. Ulp 1 Sab D 28.5.1.6 30
III. Heredis substitutio 35
4a. C 6.26.1 35
4b. I 2.15.2 35
5. Mod 1. sing de heurematicis D 28.6.4.1 37
Zusammenfassung 41
§ 3. Erbschaftserwerb durch hereditatis aditio 43
6. Marcian 4 inst D 29.2.52pr. 43
7a. Pap 6 resp D 29.2.86pr 50
7b. Ulp 8 Sab D 29.2.30pr. 50
8. Ulp 6 Sab D 29.2.6.3 55
Zusammenfassung 61
§ 4. Erbfolge gegen das Testament 63
I. Die bonorum possessio contra tabulas der filia praeterita 63
9a. Gai 2.126 64
9b. C 6.28.4.1 64
II. Conservatio portionis hereditatis 72
10a. Ulp 40 ed D 37.5.5.6 72
10b. Tryphonin 16 disp D 37.5.7 78
10c. Tryphonin 16 diso D 37.8.7 79
10d. Marcell 9 dig D 37.8.3 83
10e. Hermogenian 3 iur epit D 37.5.23 86
III. Die bonorum possessio contra tabulas des parens manumissor 90
11a. Ulp 45 ed D 37.12.1.4 91
11b. Paul 7 quaest D 29.1.30 92
Zusammenfassung 93
§ 5. Pflichtteilsrecht 94
I. Transmissio accusationis 94
12. Paul 1.sing de septemviralibus iudiciis D 5.2.7 95
II. Testamentum inofficiosum und repetitio legatorum 104
13. Ulp 14 ed D 5.2.8.16 104
14. Pap 28 quaest D 12.6.3 113
III. Appellatio legatariorum 120
15a. Ulp 14 ed D 49.1.14pr. 121
15b. Marcian 1 de appellationibus D 49.1.5.1 124
16. Marcian 1 de appellationibus D 49.1.5.2 126
15c. Ulp 5 op D 5.2.29pr 129
Exkurs 131
17. C 7.2.12 131
Zusammenfassung 136
§ 6. Quarta divi Pii 138
18a. Gai 1.102 138
18b. UE 8.5 139
18c. Paul 10 leg lul Pap D 38.5.13 144
18d. Ulp 19 ed D 10.2.2.1 148
18e. Ulp 14 ed D 5.2.8.15 152
18f. Ulp 40 ed D 37.6.1.21 159
18g. Ulp 4 Sab D 28.6.10.6 162
Zusammenfassung 166
§ 7. Erbschaftsstreit zwischen testamentarischen und gesetzlichen Erbprätendenten 169
I. Testamentum non iure factum 169
19a. Gai 2.120, 121 169
19b. Gai 2.149a 172
Exkurs: Exemplum testamenti 175
20. Ulp 2 fideic D 32.11.1 175
21. Ulp 2 fideic D 32.11.2 178
22. Fronto, ad M. Caes. I.6 180
II. Testamentum incisum 184
23a. Gai 1.151a 184
23b. Marcell 29 dig D 28.4.3pr. 188
III. Hereditatis petitio legato accepto 198
24a. Paul 1 de iure fisci D 34.9.5.1 198
24b. Paul 2 Plaut D 5.3.43 204
Zusammenfassung 214
§ 8. Der testamentarisch Begünstigte im Spannungsfeld zwischen Testierfreiheit und Fiskalinteressen (I): Testamenti factio passiva und Erwerbsunfähigkeit 217
I. Deportatus heres institutus 218
25a. C 6.24.1 218
25b. C 9.47.1 220
II. In metallum damnatus heres institutus 221
26a. Call 6 cognit D 49.14.12 221
26b. Marcian 11 inst D 34.8.3pr. 225
26c. Ulp 8 Sab D 29.2.25.3 228
III. Vicus legatarius 231
27. Gai 3 de leg ad ed praet D 30.73.1 231
IV. Erwerbsfähigkeit (capacitas) 235
28. Call 2 de iure fisci D 49.14.2.5 236
29. Paul 7 leg Iul Pap D 49.14.13.10 237
Zusammenfassung 241
§ 9. Der testamentarisch Begünstigte im Spannungsfeld zwischen Testierfreiheit und Fiskalinteressen (II): Erbunwürdigkeit 244
I. Verfehlungen gegen die Person des Erblassers 244
30. Paul 1.sing de portionibus, quae liberis damnatorum conceduntur D 48.20.7.4 244
31. Paul 1.sing de portionibus etc. D 48.20.7.4 244
32. Marcian 5 reg D 34.9.3 249
II. Verfehlungen gegen den letzten Willen des Erblassers 255
33. Paul 1 de iure fisci D 34.9.5.15 258
III. Verfehlungen gegen Gesetze: Das sog. fideicommissum tacitum 263
34a. Paul 1.sing de tac fideic D 49.14.49 263
34b. Mod 9 pand D 35.2.59.1 265
34c. Paul 1.sing de usuris D 22.1.17.2 273
34d. Paul 1 de iure fisci D 34.9.5.19 274
35. Paul 7 leg Iul Pap D 49.14.13.7’ 276
36a. Call 3 de iure fisci D 49.14.3.4 280
36b. Mod 1.sing de manumissionibus D 40.5.12.2 281
Zusammenfassung 283
§ 10. Der Kaiser als letztwillig Begünstigter 287
37. SHA, vita Pii 8.5 288
38. SHA, vita Pii 8.5 289
39. Marcian 1.sing de delatoribus D 49.14.22.2 292
40. Marcian 8 inst D 36.1.31.5 296
41. Gai 14 leg Iul Pap D 31.56 297
42. Iun Maurician 2 leg Iul Pap D 31.57 299
Zusammenfassung 302
Schluß 305
§ 11. Die erbrechtlichen Konstitutionen des Kaisers Antoninus Pius: ein tabellarischer Überblick 305
I. Ausführlich erörterte Konstitutionen 305
II. Nicht oder nicht ausführlich behandelte Konstitutionen 308
§ 12. Ergebnisse 325
Quellenregister 333