Akt, Zufall und Recht

BOOK
Cite BOOK
Style
Format
Akt, Zufall und Recht
Referate gehalten am Interdisziplinären Seminar 2017–2018
Editors: Strangas, Johannes | Belvisi, Francesco | Chanos, Antonis | Moschopoulos, Dionysis | Pyrgakis, Dimitrios | Vasilopoulou, Viktoria
Akten der Griechischen Gesellschaft für rechtsphilosophische und rechtshistorische Forschung, Vol. 9A
(2025)
Additional Information
Book Details
Pricing
Table of Contents
Section Title | Page | Action | Price |
---|---|---|---|
Πρόλογος | V | ||
Vorwort | VIII | ||
Avant-propos | X | ||
Prefazione | XIII | ||
Πίναξ περιεχομένων / Inhaltsverzeichnis / Table des matières / Indice | XVII | ||
I. Φιλοσοφικὴ-διεπιστημονικὴ θεώρηση / Philosophische-interdisziplinäre Betrachtung / Aspect philosophique-interdisciplinaire / Aspetto fi losofi co-interdisciplinare del diritto | 1 | ||
Ἰωάννης Στράγγας: Ἡ ἔννοια τῆς τυχαιότητος ὑπό το φῶς τοῦ Πίνακοςτῶν Κατηγοριῶν | 3 | ||
Johannes Strangas: Der Begriff der Zufälligkeit im Lichte der Kategorientafel | 60 | ||
Jean Strangas: La notion de fortuité à la lumière de la Table des catégories | 94 | ||
Johannes Strangas: La nozione di fortuità alla luce della Tavola dellecategorie | 120 | ||
Kuno Lorenz: Der dialogische Charakter der Vernunft | 139 | ||
I. Das Begriff spaar Akt und Zufall als Repräsentant einer Kultur-Natur-Unterscheidung | 139 | ||
II. Zum Begriff der Vernunft in der Antike (Der Mensch zum einen als animal rationale und zum anderen als animal sociale) | 146 | ||
III. Aus der Sicht eines dialogischen Vernunftbegriffs: Praktische Rationalität (= Sozialität) als Verbundenheit und theoretische Rationalität (= Individualität) als Selbstbestimmung | 153 | ||
Kuno Lorenz: Ὁ διαλογικὸς χαρακτῆρας τοῦ Λόγου (Περίληψη) | 158 | ||
Μιλτιάδης Λειβαδίτης: Λογικότητα καὶ Λογικὴ εἰς τὶς νοήμονες πρά-ξεις καὶ εἰς τὶς ἁπλούστερες μορφὲς συμπεριφορᾶς | 161 | ||
Miltiade Livaditis: Raisonnabilité et logique dans les actes rationnels etles formes plus simples du comportement (Resumé) | 168 | ||
Γεώργιος Δελλαπόρτας: Τυχαιότης καὶ ἐγκεφαλικὲς λειτουργίες. Ἡσυμβολὴ τῆς κβαντικῆς φυσικῆς | 171 | ||
Ι. Η διάχυτη αβεβαιότης περί τον ακριβή ορισμό της εννοίας της τυχαιότητος | 173 | ||
ΙΙ. Η ατελής και ελλιπής διακρίβωση περί του νοείν | 177 | ||
ΙΙΙ. Ο Πολύφημος, ο Οδυσσέας, η τυχαιότης και το νοείν | 181 | ||
IV. Η καλλιτεχνική και η επιστημονική δημιουργία συνιστούν τυχαίο γεγονός; | 182 | ||
V. O Borel, oι πίθηκοι, η γραφομηχανή και ο Hamlet | 185 | ||
VI. Η σχηματοποίηση των νοητικών λειτουργιών | 187 | ||
VIΙ. Τυχαιότης και ψυχικές διαταραχές | 191 | ||
VIΙΙ. Η συμβολή της κβαντικής μηχανικής στην μελέτη του νοείν | 192 | ||
ΙΧ. O Bohr και η αρχή της συμπληρωματικότητος (complementarity) | 192 | ||
Χ. Ο Wigner και ο «φίλος» του: Η άποψη του Wigner επί της σχέσεως της κβαντομηχανικής με τα φαινόμενα της συνειδήσεως | 194 | ||
ΧΙ. Η συνεργασία του Wolfgang Pauli με τον Carl Jung: Συγχρονικότης και απαρχή της διεπιστημονικότητος | 195 | ||
ΧΙΙ. Οι απόψεις του John Carew Eccles | 196 | ||
Georges Dellapostas: Zufälligkeit und Gehirnfunktionen. Der Beitrag der Quantenphysik (Zusammenfassung) | 198 | ||
A. Zufälligkeit und verwandte Begriffe | 198 | ||
B. Wesen und Mechanismen des Gehirns bzw. des Denkens | 199 | ||
C. Der Einfl uß der Theorie der Quantenmechanik auf die Erforschung von psychischen und logischen Problemen (nebst der Zuflucht zum Begriff der Unsicherheit) | 201 | ||
Κωνσταντῖνος Γιατράς: Πιθανότης καὶ στατιστική | 203 | ||
1. Εν είδει εισαγωγής | 203 | ||
2. Ιστορική αναδρομή | 205 | ||
α. Το χρονικό της τύχης | 205 | ||
β. Η γέννηση και η εξέλιξη της στατιστικής | 212 | ||
3. Τυχαιότητα και πειράματα τύχης | 214 | ||
4. Η έννοια της πιθανότητας | 216 | ||
5. Μαθηματικές θεωρίες της πιθανότητας | 217 | ||
α. Κλασική ή a priori πιθανότητα (Laplace) | 217 | ||
β. Πιθανότητα ως οριακή τιμή σχετικής συχνότητας (Von Mises) | 218 | ||
γ. Αξιωματική (μετροθεωρητική) πιθανότητα (Kolmogorov) | 220 | ||
6. Ερμηνευτικές θεωρήσεις της πιθανότητας | 221 | ||
7. Στατιστική έρευνα και σκέψη | 225 | ||
8. Φιλοσοφία της στατιστικής | 228 | ||
Constantin Giatras: Probabilités et Statistique ( Résumé) | 230 | ||
Πέτρος Στεφανέας: Λογικὲς δράσεις γιὰ τὴν ἐξάλειψη τῆς τυχαιότη-τας, ἰδίως στὸ πεδίο τῆς διαχείρισης τῶν προσωπικῶν δεδομένων | 235 | ||
1. Εν είδει εισαγωγής | 235 | ||
2. Όψεις της Ορθότητας: Από την Λογική στην Επιστήμη των Υπολογιστών και τη Νομική Επιστήμη | 237 | ||
3. Μελέτη περίπτωσης: Ορθότητα και τεχνικές διαχείρισης προσωπικών δεδομένων | 239 | ||
Petros Stefaneas: Αzioni logiche per eliminare la fortuità, soprattuttonell’ambito del trattamento dei dati personali (Riassunto) | 245 | ||
1. A mo’ di introduzione | 245 | ||
2. Aspetti della correttezza: dalla logica alla scienza informatica e alle scienze giuridiche | 245 | ||
3. Caso di studio: Correttezza e tecniche di trattamento dei dati personali | 247 | ||
Heinrich Beck: Akt und Potenz als philosophische Grundbegriff e inGeschichte und Gegenwart | 249 | ||
I. Akt bei Parmenides und Heraklit | 249 | ||
II. Akt und Potenz bei Aristoteles | 250 | ||
Α. Die beiden Seinsprinzipien | 251 | ||
1. Materie als Potenz (Dynamis), Form als Akt (Enérgeia) | 252 | ||
2. Form/Akt als Ziel (Telos) | 254 | ||
3. Potenz als Individuationsprinzip | 254 | ||
4. Die Form und das lndividuum | 255 | ||
Β. Die Ewigkeit der Welt | 255 | ||
III. Akt und Potenz nach Thomas vοn Aquin (Sein (existentia) als Akt, Wesen (essentia) als Potenz) | 255 | ||
V. Das Verhältnis von Akt und Potenz,verstanden (von Hans André) als ontologisches Verhältnis (im Ausgang von einem phänomenologisch-naturwissenschaftlichen Ansatz) | 260 | ||
V. Gründung der Welt-Evolution nicht nur in ihrer materiellen Basis als potentia receptiva, sondern auch in ihrem Seinsakt (nach Gustav Siewerth) | 264 | ||
VI. Der Seinsakt als Identitätsvollzug und als kreisende Bewegung (nach Ηernrich Beck) | 266 | ||
Heinrich Beck: Ἐνέργημα καὶ Δύναμις ὡς θεμελιώδεις φιλοσοφικὲςἔννοιες στὴν διαδρομὴ τῆς ἱστορίας καὶ σήμερα (Περίληψη) | 271 | ||
Alexandre Zabalza: Praxis, Kthton et Kairos. Cosmogonie juridiquede la Terre et de l’Oikos | 279 | ||
I) La terre des mythes grecs | 282 | ||
II) La terre oubliée de l’histoire ou de l’aventure libérale | 283 | ||
III) L’impératif libéral moderne: la conscience de la terre | 285 | ||
Alexandre Zabalza: Πρᾶξις, χθὼν καὶ καιρός. Δικαιϊκὴ κοσμογονία τῆςΓῆς καὶ τοῦ Οἴκου (Σύνοψη) | 287 | ||
Μιχαὴλ Μαντζανάς: Τύχη καὶ μοῖρα εἰς τὴν ἀρχαιοελληνικὴ ἠθικήMichel Mantzanas, Chance et destin dans l’éthique grecque ancienne | 293 | ||
Michel Mantzanas: Chance et destin dans l’éthique grecque ancienne (Résumé) | 299 | ||
Χρῆστος Τερέζης: Ὅροι ἀποτροπῆς του πολιτικῶς καὶ τοῦ κοινωνικῶςτυχαίου εἰς τὸ ὄγδοο βιβλίο τῶν Πλατωνικῶν Νόμων | 301 | ||
Εισαγωγικά | 301 | ||
Α) Η θεσμική κατοχύρωση της θρησκευτικότητας | 302 | ||
Β) Η διαλεκτική αντιπαραβολή «ἀδικεῖν»-«ἀδικεῖσθαι» | 303 | ||
Γ) Η σχέση πολιτικού συστήματος και πολιτών ως προς το ουσιώδες | 305 | ||
Δ) Ο υλικός πλουτισμός ως ηθικό αντιπαράδειγμα | 305 | ||
Ε) Εξειδικευμένες οπτικές της συγκρότησης των πολιτών από τις επιλογές του πολιτικού συστήματος | 308 | ||
ΣT) Η συμβολή των πολιτών στην συγκρότηση ενός ακεραίου πολιτικού συστήματος | 310 | ||
Ζ) Η παιδαγωγική ευθύνη του πολιτικού συστήματος | 313 | ||
Η) Νόμος και κοινή γνώμη | 317 | ||
Εν είδει επιλόγου | 318 | ||
Christos Terezis: Conditions d’écartement du fortuit politique et socialdans le huitième livre des Lois de Platon (Résumé) | 319 | ||
Νικόλαος Χρόνης †: Τύχη καὶ αὐτόματον παρ’ Ἀριστοτέλει | 323 | ||
Ι. Εἰσαγωγικό Προσημείωμα | 323 | ||
ΙΙ. Θεματοποίηση λαϊκῶν πίστεων | 324 | ||
ΙΙΙ. Τρόποι ζητήσεως | 324 | ||
ΙV. Κριτική Ἀντίθετα Φρονούντων | 326 | ||
V. Ἡ ἀναιρετική πρόταση | 327 | ||
VI. Τελολογία | 328 | ||
VII. Ἐπίμετρον: Τύχη καί Εὐδαιμονία | 330 | ||
Nikolaos Chronis †: Τύχη und αὐτόματον bei Aristoteles (Zusammenfassung) | 331 | ||
Ἑλένη Προκοπίου: Ὁ ρόλος τῶν «περιστάσεων» εἰς τὴν θωμιστικὴθεωρία τῆς δικαιοσύνης | 335 | ||
Ι. Αντικειμενική θεωρία του περιεχομένου της δικαιοσύνης | 336 | ||
ΙΙ. Οι «περιστάσεις» και η διαφορετικότητα των προσώπων | 339 | ||
ΙΙΙ. Η αναγκαιότητα του νόμου | 347 | ||
α) «Το ελάχιστο περιεχόμενο του φυσικού δικαίου» | 351 | ||
β) Η πολιτική αντίληψη της δικαιοσύνης | 354 | ||
IV. Ως συμπέρασμα | 357 | ||
Eleni Procopiou: Le rôle des «circonstances» dans la théorie thomistede la justice (Résumé) | 358 | ||
Νικολίτσα Γεωργοπούλου: Ἐνέργεια, ἐλευθερία καὶ πράξη τοῦ Ἐγὼεἰς τόν Fichte | 361 | ||
Nikolitsa Georgopoulou: Akt, Freiheit und Tat des Ichs bei Fichte (Zusammenfassung) | 368 | ||
Γιάννης Πρελορέντζος: Ὁ ρόλος της τυχαιότητας στὴ θεωρία τοῦVladimir Jankélévitch περὶ δικαιοσύνης | 371 | ||
Ι. Εν είδει εισαγωγής | 371 | ||
ΙΙ. Η θέση της δικαιοσύνης στην ηθική φιλοσοφία και δη στην αρετολογία του Jankélévitch | 380 | ||
1) Πού εγκύπτει ο Γάλλος φιλόσοφος στο ζήτημα της δικαιοσύνης; | 380 | ||
2) Η θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στο ηθικό (éthique) και το δικαιικό/νομικό (juridique) | 381 | ||
3) Σύγκριση της δικαιοσύνης με την αγάπη και ανάδειξη της απαρα-μείωτης υπεροχής της αγάπης | 381 | ||
4) Είναι άραγε θεμιτό να χαρακτηρίζουμε «αρετή» τη δικαιοσύνη; | 383 | ||
5) Ορισμός/οί της δικαιοσύνης, του δίκαιου ανθρώπου (juste) (και της αδικίας) και βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της δικαιοσύνης | 385 | ||
6) Επιείκεια, ανεκτικότητα, σεβασμός: οι ενδιάμεσες αρετές ανάμεσα στη δικαιοσύνη και την αγάπη | 388 | ||
7) Πολυάριθμες αναλύσεις του Jankélévitch αναφορικά με την ηθική, ιδιαιτέρως αναφορικά με τη δικαιοσύνη, που παρουσιάζουν εξαιρε-τικό ενδιαφέρον, αφορούν δε στα τρία πρόσωπα του ενικού και του πληθυντικού «σύμφωνα με τη γραμματική» | 395 | ||
8) Δικαιοσύνη και ισότητα | 399 | ||
III. Ο ρόλος του τυχαίου, του απρόβλεπτου, εν τέλει του χρόνου στη θεωρία περί δικαιοσύνης του Jankélévitch | 402 | ||
Yannis Prelorentzos: Le rôle du fortuit dans la théorie de la justice deVladimir Jankélévitch (Résumé) | 410 | ||
A) En guise d’introduction | 410 | ||
B) La place de la justice dans la théorie des vertus de Jankélévitch | 411 | ||
C) Le rôle du fortuit, de l’imprévisible, en dernière analyse du temps, dans la théorie de la justice de Jankélévitch | 416 | ||
Χάρης Παπαχαραλάμπους: Ἡ ἐνδεχομενικότητα ὡς τόπος τῆς φιλοσο-φίας τοῦ δικαίου στὴν ὕστερη νεωτερικότητα | 421 | ||
1. Στην προνεωτερικότητα | 421 | ||
2. Ο κλασικός Ιδεαλισμός | 422 | ||
3. Μετά το πέρας της εκκοσμίκευσης. Επανακτώντας την ενδεχομενικότητα | 424 | ||
4. «Πρόοδος»; Συστημικός λόγος και Αποδόμηση | 427 | ||
5. Πέρα από την ενδεχομενικότητα. Το Συμβάν και ο λόγος του | 430 | ||
Charis Papacharalambous: Kontingenz als Ort der Rechtsphilosophiein der Spätmoderne (Zusammenfassung) | 432 | ||
Νικόλαος Τροβάς: Τυχαιότης καὶ ἐνέργημα εἰς τὴν Ὀρθόδοξη Θεο-λογία | 437 | ||
Προδιαθεσία | 437 | ||
Α. Ορισμοί εννοιών | 437 | ||
α) Ορθοδοξία | 437 | ||
β) Κτίση | 438 | ||
γ) Σωτηρία | 438 | ||
Β. Ενέργημα Θείο και ανθρώπινο | 439 | ||
Διάκριση εννοιών | 439 | ||
Ι. Θείο ενέργημα | 439 | ||
α) Το θείο ενέργημα είναι κατά χάριν | 439 | ||
β) Εκκλησία | 440 | ||
γ) Η εκκλησία ως κοινωνία εσχάτων | 440 | ||
ΙΙ. Ενέργημα ανθρώπινο Η θέωση και η αγιότητα των ανθρώπων | 442 | ||
α) Αγιότητα | 442 | ||
β) Θέωση | 442 | ||
γ) Η θέωση και η αγιότητα των ανθρώπων ως εικονισμός της βασιλείας του Θεού | 442 | ||
Γ. Δυτική θεολογία | 443 | ||
Εν είδει συμπεράσματος | 444 | ||
Nicolaos Trovas: Hasard et acte en Théologie Orthodoxe (Résumé) | 444 | ||
Α. Défi nitions | 445 | ||
a) Orthodoxie | 445 | ||
b) Création | 445 | ||
c) Salut | 445 | ||
Β. Acte divin et humain (distinction) | 446 | ||
1. Acte divin | 446 | ||
a) L’action divine se fait par la grâce | 446 | ||
b) Église | 446 | ||
c) L’église en tant que société des derniers jours (participation de la communauté de croyants aux Derniers Jours) | 447 | ||
2. Acte humain (Divinisation et sainteté de l’homme) | 448 | ||
a) La sainteté | 448 | ||
b) Divinisation | 448 | ||
c) La divinité et la sainteté des hommes en tant que préfi guration du royaume de dieu | 448 | ||
C. Théologie Occidentale | 449 | ||
D. En guise de conclusion | 449 | ||
Ἀνδρέας Πυλαρινός: Ἀλεατορικὴ μουσικὴ | 451 | ||
André Pylarinos: Musique aléatoire (Résumé) | 454 | ||
Evanghélos Moutsopoulos †: Saisir l’occasion procurée par le hasard:Éthique et Droit | 455 | ||
I. En guise d’introduction | 455 | ||
II. Axiologie des intentions | 456 | ||
III. Incidences du hasard sur le droit | 457 | ||
Εὐάγγελος Μουτσόπουλος †: Ἡ σύλληψις τῆς ὑπὸ τῆς τύχης παρεχομέ-νης εὐκαιρίας: Ἠθικὴ καὶ Δίκαιο (Σύνοψις) | 458 | ||
Βασίλης Βουτσάκης: Οἱ ἀρετὲς ἐμπρὸς στὴν τυχαιότητα | 459 | ||
Ι. Εισαγωγικές σκέψεις | 459 | ||
1. Η πρόκληση της τυχαιότητας | 459 | ||
2. Η αποκατάσταση της αρεταϊκής ηθικής | 460 | ||
ΙΙ. Η ηθική προτεραιότητα του ενάρετου ανθρώπου | 463 | ||
1. Οι όροι της συζήτησης | 463 | ||
2. Η τελολογία του βίου | 464 | ||
3. Ο ενάρετος άνθρωπος | 469 | ||
ΙΙΙ. Κριτικές παρατηρήσεις | 473 | ||
1. Τα ισχυρά σημεία της αρεταϊκής ηθικής | 473 | ||
2. Αναδιατυπώσεις | 474 | ||
3. Οι σκόπελοι | 476 | ||
IV. Οι αρετές στο υπόβαθρο των αρχών; | 482 | ||
1. Οι αρεταϊκές θεωρίες εμπρός στο πρόβλημα του ανθρώπου να επε-ρωτά την αρεταϊκή του συγκρότηση | 482 | ||
2. Η κατεύθυνση, προς την οποία οδηγεί η προηγηθείσα ανάπτυξη | 482 | ||
Vassilis Voutsakis: Les vertus face à la fortuité (Résumé) | 483 | ||
A. Réfl exions introductives | 483 | ||
B. La priorité éthique de l’homme vertueux | 484 | ||
1) Les termes du débat | 484 | ||
2) La telologie de la vie | 484 | ||
3) L’homme vertueux | 486 | ||
C. Observations critiques | 487 | ||
1) Les points forts de l’éthique des vertus | 487 | ||
2) Les réformulations | 488 | ||
3) Les diffi cultés | 488 | ||
D. Au délà des vertus | 490 | ||
Antonis Chanos: Rechtsakt und Rechtskommunikation | 491 | ||
Ἀντώνιος Χάνος: Δικαιϊκὸ ἐνέργημα καὶ δικαιϊκὴ ἐπικοινωνία (Περίληψη) | 504 | ||
Ἰωάννης Σαρμάς: Τυχαιότης καὶ προβλεψιμότης ὡς θεμέλια τῆς νο-μοθέτησης | 509 | ||
Ι [Προοίμιο] | 509 | ||
ΙΙ [Ορισμός της νομοθέτησης] | 509 | ||
ΙΙΙ [Διευκρινίσεις] | 511 | ||
IV [Έννοια της τυχαιότητας] | 512 | ||
V [Έννοια της προβλεψιμότητας] | 514 | ||
VI [Η δημοκρατική νομοθέτηση] | 516 | ||
Ioannis Sarmas: Le hasard et le prévisible en tant que fondements del’acte de légiférer (Résumé) | 516 | ||
Francesco Βelvisi: Agire, caso e diritto: Il caso nell’applicazione deldiritto | 519 | ||
1. Impostazione del problema: caso e contingenza | 519 | ||
2. Complessità del reperimento e dell’interpretazione del diritto: Oliver W. Holmes e Josef Esser | 527 | ||
3. Costruzione e interpretazione del «fatto»: Max Weber | 534 | ||
4. Decisione giudiziale e incertezza del diritto | 542 | ||
Francesco Belvisi: Πράττειν, τυχαῖο γεγονὸς καὶ δίκαιο: Τὸ τυχαῖο γε-γονὸς στὴν ἐφαρμογὴ τοῦ δικαίου (Περίληψη) | 550 | ||
Ἠλίας Κανελλόπουλος: Ἡ ἀνεξαρτησία τῆς δικαιοσύνης ὡς θεσμικὸἀντίβαρο στὶς τυχαιότητες περὶ τὴν ὑλοποίηση τῆς Δημοκρατίας | 561 | ||
Ι. Αντί προλόγου | 561 | ||
ΙΙ. Ιστορικότητα και έννοια της διάκρισης των λειτουργιών και των θεσμικών αντίβαρων | 562 | ||
ΙΙΙ. Η δικαστική ανεξαρτησία ως θεσμικό αντίβαρο και η σύγχρονή πραγματικότητα | 565 | ||
ΙV. Εικόνες που παραπέμπουν στο όχι μακρινό μέλλον | 569 | ||
V. Εν είδει επιλόγου | 574 | ||
Ilias Kanellopoulos: L’indépendance du pouvoir judiciaire, contrepoidsaux hasards du processus démocratique (Résumé) | 575 |